De grootste drogredenen om kunstsubsidies te schrappen

Kijk hier voor Drogredeneringen-pdf

De kogel is door de kerk. Er ligt een regeerakkoord. Daaruit blijkt dat er flink geschrapt wordt op de cultuursubsidies, oplopend tot structureel 200 miljoen euro in 2015. Op nieuwsites lopen de reactieboxjes alweer vol met allerhande  voorspelbare reacties als: Frans Bauer kan het ook zonder subsidie, kunst is alleen voor rijken dus waarom betaal ik er aan mee en andere onzin. Zulke  opmerkingen noch de aangekondigde bezuinigingen zijn gebaseerd op cijfermatige onderbouwing of op kennis van de sector. Natuurlijk moeten we discussiëren over het waarom van kunstsubsidies, maar dan wel graag op basis van feiten, in plaats van via de onderbuik, makkelijke oneliners of symboolpolitiek. Daarom: de zes grootste drogredenen op een rij en waarom ze onzin zijn.

Als we 18 miljard moeten bezuinigen, mag kunst en cultuur niet buiten schot blijven.

In principe is dat een terechte opmerking. Als er heroverwegingen nodig zijn, dan moeten alle opties open blijven. Maar dat moet je dan wel even in perspectief zien. De optie van het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek is door de onderhandelende partijen alweer bij het grofvuil gezet, terwijl die bezuinigingspost minstens 11 miljard op zou leveren.
In tegenstelling tot dat enorme bedrag geeft de Rijksoverheid per jaar 938 miljoen aan cultuur uit in de brede zin van het woord. Dat is ongeveer €60,- per Nederlander per jaar en nog geen procent van de totale uitgaven van de Rijksoverheid. Dat zet nou niet echt zoden aan de dijk. Zeker niet als de uitgaven voor erfgoed en musea volgens de PVV buiten schot moeten blijven. Daar gaat namelijk ruim 300 miljoen van die 900 naar toe. Zo blijft er dus nog maar 600 miljoen over om te bezuinigen. Dan is de 18 miljard nog ver weg.
Dan hebben we het nog niet over de gemeentes gehad, die via het zogenaamde Gemeentefonds geld krijgen van de rijksoverheid. Daar betalen zij onder andere 1 miljard aan cultuursubsidies mee. Daar zitten toneelgezelschappen tussen, maar het meeste geld (65 %, dus 650 miljoen) gaat naar de bibliotheek en de amateurkunsten (denk aan de muziekschool). Volgens de PVV mogen we niet aan de bibliotheken komen, het CDA heeft zich altijd een warm voorstander van amateurkunst beschouwd. Dat schiet dus ook niet op.
Zeker als je bedenkt dat er met het afschaffen van een complete sector ook nog kosten zijn gemoeid. Het afschaffen van de subsidies levert de staatskas niet meteen 600 miljoen op.
Ten eerste levert de culturele sector in de brede zin gewoon geld op.  Volgens schattingen levert de creatieve industrie de Nederlandse samenleving 16,9 miljard euro op. Die inkomsten raak je voor een deel (niet de hele industrie is gesubsidieerd) kwijt. Ook op andere manieren verliest de overheid inkomsten. Uit onderzoek blijkt dat steden aantrekkelijker worden voor hoogopgeleide inwoners en bedrijven om zich te vestigen als ze een hoogwaardig cultureel aanbod hebben. Ook de plaatselijke horeca heeft baat bij de theater- of popmuziekbezoekers.
Maar ook op andere manieren kost het afschaffen van een complete sector geld. Er raken mensen werkeloos die een uitkering nodig hebben en gebouwen komen leeg te staan. Bedrijven die decors bouwen, flyers ontwerpen, lichtinstallaties verkopen om zo wat te noemen raken opdrachten kwijt.
Natuurlijk vallen er bij elke bezuiniging slachtoffers, maar de balans tussen opbrengsten en kosten zijn als het de kunsten aangaat buiten alle proportie. Door alle subsidies af te schaffen win je een relatief klein bedrag, maar levert het tegelijkertijd allerlei kosten en negatieve bijeffecten op. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de kwaliteit van het culturele aanbod.

(bronnen: www.rijksbegroting.nl, www.rtlnieuws.nl, www.waaromcultuur.nl)

600 miljoen vind ik nog steeds veel geld. Daar kan heus wel wat af.

Zoals gezegd kun je er best over nadenken of je niet wat gezelschappen of instellingen minder zou willen hebben. Maar heel veel levert dat niet op. Zeker omdat dat geld over tientallen instellingen wordt verdeeld die met relatief weinig geld veel werk verzetten. Zoals Berenschot onlangs aantoonde, hebben culturele instellingen nauwelijks vet op de botten. Door het gebrek aan middelen moeten ze nu vaak al hun uiterste best doen om met het huidige budget hun wettelijke taken te verrichten. Vrijwel al het personeel binnen de kunstensector is hoger opgeleid, maar werkt ver onder het salarisniveau dat daar bij hoort. Zo verdient een artistiek leider van een gezelschap volgens de CAO Theater per jaar ongeveer € 56.400,-. Daar komt een corporatiedirecteur of een hoge ambtenaar zijn bed niet voor uit. Een topactrice als Halina Reijn verdient rond de € 42.000,-. De rest van het personeel zit daar nog ver onder. Overigens moeten theatergezelschappen die geld krijgen van de overheid zich houden aan de (relatief dure) CAO Theater. Het personeel bij sommige theaterproducenten in de vrije markt verdient nog minder, zeker het technisch personeel.
Als je dus, zoals de VVD wil, de helft van het geld kort, kunnen instellingen niet meer dat doen waarvoor ze betaald worden (namelijk hoogwaardige kunst produceren) of vallen ze simpelweg om. Je kan bijvoorbeeld niet in die budgetten schrappen en vervolgens eisen dat ze meer publiek moeten bereiken, zoals die partij voor zich ziet. Instellingen hebben dan simpelweg geen geld meer voor een marketingafdeling.
Om kort te gaan: veel kan er bij individuele instellingen dus niet af, willen zij hun taken goed uit kunnen voeren. Suggereren dat kunstenaars stinkend rijk worden van de belastingcenten is ver bezijden de waarheid.

(bron: CAO Theater, www.kunsten92.nl)

Kunst steelt van de armen en geeft aan de rijken

Deze drogredenering komt vaak terug. Het suggereert ten eerste en ten onrechte dat alleen rijke mensen gebruik maken van culturele instellingen. Loop eens een keer rond in het Rijksmuseum of ga naar de Schouwburg en je ziet dat dat niet waar is. Het is wel zo dat de meeste kunstliefhebbers hoog opgeleid zijn. Maar dat betekent nog niet meteen dat ze ook rijk zijn. Denk aan leraren of verplegend personeel. Dat zijn geen beroepen waarmee je een fortuin verdient. Dat voor lager opgeleiden de drempel naar kunst hoog is, is inderdaad een probleem. Maar die drempel is niet financieel. Een van de redenen om kunst te subsidiëren is immers om het voor iedereen toegankelijk te houden. Niet alleen voor de rijken. De Nederlandse kunst hoort voor en van iedereen te zijn. Dus als je de kunstsubsidies af zou schaffen, dan zou kunst inderdaad alleen nog maar voor rijke mensen zijn. En daar was je, getuige de redenering, nu juist tegen.
Die drempel bij het publiek dat nu nog niet bereikt wordt, slecht je vooral door het (kunst)onderwijs op de basis- en middelbare school te verbeteren en te investeren in een doorgaande culturele leerlijn. Niet door de kunsten dan maar af te schaffen. Overigens maken zowel hoger- als lageropgeleiden gebruik van de bibliotheek, van poppodia en van amateurkunstinstellingen.
Maar stel dat het wel waar zou zijn, dat er alleen rijke mensen van kunst- en cultuurinstellingen gebruik zouden maken (wat dus niet zo is), dan nog blijft bovenstaande een drogredenering. Want rijke mensen betalen ook meer belasting, dus dragen ook meer bij aan de kunstensubsidies dan mensen met een lager inkomen. De ‘Jan met de Pet’, die volgens Wilders aan al die graaiende kunstenaars mee betaalt, is verantwoordelijk voor slechts een vijfde van de Nederlandse belastingafdracht. Ervan uitgaande dat Jan modaal of minder verdient.
Daarbij, bovenstaande drogredenering hoor je nooit als het gaat over de hypotheekrenteaftrek,  waar dat effect nog veel sterker is. Ook mensen met een laag inkomen in een sociale huurwoning betalen mee aan die villa van drie miljoen, hoewel die villa geen enkel algemeen belang dient. Terwijl je van je bijdrage aan kunstsubsidies nog met zijn allen naar de schouwburg kan, zal die villa-eigenaar het minder waarderen als wij gezamenlijk in zijn zwembad zouden komen liggen.

(Bron: Ministerie van Financiën)

Maar kunstinstellingen kunnen best meer geld zelf verdienen.

Dat is waar en daar zijn die instellingen al druk mee bezig. Van alleen maar je handje ophouden bij de overheid is op geen enkele manier sprake. Van instellingen die subsidie krijgen, wordt cultureel ondernemerschap verwacht. Bijna twintig procent van hun inkomsten dienen uit eigen inkomsten te bestaan. Verhogen van de toegangsprijzen is lastig, omdat dan de toegankelijkheid in gevaar komt. En dus zoeken instellingen sponsors en mecenassen en richten ze vriendengroepen op. Theaters en musea verhuren hun zalen voor congressen en bruiloften. Ook worden nieuwe manieren onderzocht om een breder publiek te bereiken. Daarin zijn al hele interessante initiatieven en samenwerkingsverbanden gestart. 85% van de culturele instellingen voldoen al aan de eigen inkomstennorm en vanaf 2013 moet dat 100% zijn. Maar het kost tijd voordat dat wat oplevert en daar kwam de economische crisis nog eens over heen. Fondsen drogen op en bedrijven zijn op dit moment minder geneigd om als sponsor op te treden of om een congres te organiseren. Van instellingen mag heus verwacht worden dat ze ook zelf een deel van hun inkomsten verdienen. Maar om midden in een economische crisis subsidies weg te halen met het argument dat je ook best sponsors moet kunnen vinden, is merkwaardig.
Nog merkwaardiger zijn de voornemens van het nieuwe kabinet – degenen dus die vinden dat instellingen zelf meer geld moeten verdienen – om tegelijkertijd maatregelen te nemen die instellingen daarin tegen te werken. Om het instellingen makkelijker te maken om de omschakeling te maken naar een groter eigen verdienvermogen is een paar jaar geleden de matchingsregeling in het leven geroepen. Voor elk euro die meer verdiend wordt dan van de overheid moet, krijgt de instelling een bonuseuro die weer kan worden geinvesteerd in groter publieksbereik. Die regeling wordt door het nieuwe kabinet afgeschaft.
Nog raadselachtiger is de btw-verhoging die het kabinet in petto heeft. Culturele uitgaven worden nu belast met 6% btw. Dat gaat straks naar 19%, behalve voor circussen en bioscopen. Dus de instellingen die gevraagd worden zelf meer geld uit de markt te halen en daarom minder subsidie krijgen, kunnen een deel van dat zelfverdiende geld meteen weer inleveren bij de overheid.

(Bron: www.rijksbegroting.nl)

Waarom zou ik meebetalen aan iets wat ik niet gebruik?

In Nederland betalen we constant mee aan dingen waarvan we geen gebruik maken. Dat heet het algemeen belang. Als jongere betaal je mee aan de steunkousen en de luiers van bejaarden, als bewust kinderloze aan kinderbijslag, als gereformeerd Christen aan abortussen en als sporthater aan sportsubsidies. Over dat laatste gesproken: ook het betaalde voetbal wordt gesteund met subsidiegeld. Niet alleen de stadions worden vaak door de gemeentes betaald, maar nu blijkt dat de helft van de betaalde clubs in het profvoetbal op omvallen staan, zullen gemeentes waarschijnlijk met miljoenen bijspringen, zoals dat recent ook al een paar keer gebeurde. Als we in 2018 het WK gaan organiseren kost dat de staatskas 1 miljard euro, waarvan maar de vraag is of je dat er ook weer uithaalt. En daar betalen we allemaal aan mee, of je nu van voetbal houdt of niet. Maar uiteindelijk zou iedereen natuurlijk van kunst en cultuur moeten kunnen genieten. Ook de mensen die er tot nu toe nog geen gebruik van maakten en daaraan wel mee betaalden. Dat bereik je, zoals gezegd, vooral door kunstonderwijs op school. Niet door de toegang tot kunst te beperken tot de rijkste Nederlanders.
Toch heeft iedereen profijt van culturele instellingen in zijn stad. Uit onderzoek blijkt dat een kwalitatief cultureel aanbod een stad aantrekkelijker maakt als vestigingsplaats voor bedrijven. (zie ook: Bij bezuinigingen mag kunst niet buiten schot blijven). Ook stijgen de huizenprijzen en trekt het hoger opgeleiden en toeristen aan. Daar profiteren uiteindelijk ook mensen van die niets met kunst hebben. Mensen begrijpen dat prima. Uit onderzoek van KPMG bleek dat 87% van de Amsterdammers trots was op het grote culturele aanbod van de hoofdstad.
Daarnaast leveren culturele activiteiten ook op andere manieren economische spin off. Decors moeten gebouwd, koffie ingeschonken, vrachtautootjes moeten van het ene naar het andere theater rijden of van galerie naar kunstkoper, de ramen moeten gezeemd, de vloer gepoetst enzovoort. Als je kijkt naar de amateurkunsten dan moeten al die schilders een ezel en verf hebben, die danseres een danspakje en spitzen, die pianist een piano en dat koor moet met de bus naar een uitvoering. Amateurkunstenaars geven vaak meer geld uit aan hun hobby dan de overheid er aan subsidie in stopt.
De Nederlandse kunst heeft een hoge kwaliteit die ook in buitenland wordt herkend. Nederlandse culturele instellingen, zoals het Nederlands Danstheater en het Residentieorkest zijn wereldvermaard. Zowel jonge kunstenaars als grotere kunstinstellingen reizen naar het buitenland en verbazen iedereen daar met hun hoogwaardige producten, zoals onlangs Toneelgroep Amsterdam. Dutch Design is nog steeds hot. Dat is goed voor het imago van Nederland en voor onze internationale contacten. De Nederlandse economie draait op het buitenland en kunst en cultuur kunnen daarbij smeermiddelen zijn.

(Bronnen: Atlas Nederlandse Gemeenten, Fonds voor Cultuurparticipatie, www.waaromcultuur.nl)

Maar die zalen zijn toch altijd leeg

Degene die dat roepen hebben blijkbaar nog nooit een theater van binnen gezien. Uit langjarig onderzoek door het SCP blijkt dat sinds de televisie in de Nederlandse huiskamers doordrong, kunstgebruik inderdaad is afgenomen. Maar er zit alweer een tijdje een stijgende lijn in. Naar popmuziek (in Nederland in hoge mate gesubsidieerd) gaan 85 % meer mensen dan in 1983. Theater liet een minder spectaculaire stijging van 11 % zien. In 2005 werden meer dan 16 miljoen theaterkaartjes verkocht. Dan kun je toch niet meer echt spreken van een marginaal verschijnsel. Sterker nog: dat zijn meer mensen dan er per jaar naar een voetbalwedstrijd gaan kijken. In 2008-2009 gingen er 7,2 miljoen fans naar ere- en eerste divisie wedstrijden kijken. In die 16 miljoen toegangskaarten zijn ook de commerciële voorstellingen meegenomen. Wat veel mensen echter niet weten is dat ook niet-gesubsidieerde theaterproducenten via een omweg subsidie krijgen. De meeste van die voorstellingen spelen in theaters die door de gemeente worden gesubsidieerd. Dat theater koopt, met gemeenschapsgeld, de productie van Joop van den Ende in en probeert dat met de kaartverkoop terug te verdienen. Maar als de zaal niet vol zit, draait de gemeente op voor het verlies. Bovendien wordt degene die je kaartje scheurt, je koffie inschenkt en het decor in het theater opbouwt vaak met belastinggeld betaald. Als gemeentes de theaters niet meer subsidiëren, zullen ook cabaretiers en reizende musicalproducties op veel plaatsen niet meer te zien zijn. Of zal een kaartje een veelvoud kosten van wat het nu kost. De prijzen van kaartjes voor cabaretiers (ook de hele populaire) zijn relatief goedkoop dankzij subsidie.  Overigens wordt ook ‘moeilijker’  theater op veel plekken prima bezocht. Populair zijn theaterfestivals als Oerol of De Parade. De voorstellingen die daar te zien zijn, zijn vrijwel altijd allemaal uitverkocht. Toch zouden die zonder subsidie niet meer te zien zijn.
Uit de meest recente cijfers van de branchevereniging voor schouwburgen, blijkt dat vorig jaar de bezoekcijfers door de crisis behoorlijk zijn teruggelopen. Opvallend is dat die terugval vooral te vinden is bij de (duurdere) musicals. En dus niet bij die ‘elite-kunst’, die Wilders cum suis met de aangekondigde maatregelen op de korrel nemen. Die hebben een trouw publiek dat ook gaan als de tijden financieel wat moeilijker zijn.

(Bronnen: SCP, CBSwww.voetbalprimeur.nl)

Luister en kijk hier naar een debatje op Radio 1 over dit artikel.


Posted

in

by

Comments

106 responses to “De grootste drogredenen om kunstsubsidies te schrappen”

  1. Kurt Avatar
    Kurt

    @Gijs, gemeenteraadslid
    Beste Gijs,
    Ik ben als muziekschooldocent al jaren voorstander van Inkomenspolitiek. Maar de wethouder die dat voorstelt zal zeker niet herkozen worden door zijn bemiddelde achterban, dat weet jij ook wel. Want bezuinigen is natuurlijk prima, maar zelf mogen we er niet op achteruitgaan. TOCH?!

  2. Vincent Avatar

    Helder.
    Wat ik mis is de vergelijking met wat andere (Europese) landen aan kunst uitgeven. Ik meen dat Duitsland substantieel meer uitgeeft aan kunst en cultuur dan Nederland, ook omdat men het belang van kunst en cultuur sterker onderkent. Niet omdat het wat betekent voor de samenleving, of problemen oplost, of mensen verbindt (allerlei drogredenen die erbij worden gehaald om de uitgaven te verdedigen) maar uit algemeen beschavingsoogpunt.

  3. Jos van de Mortel Avatar
    Jos van de Mortel

    Goed artikel. Dappere poging om op de man te spelen. Toch jammer dat er vanuit de polemiek en niet vanuit de kracht van cultuur gedacht wordt en dat, hoewel Robbert zegt de onderbuik te willen vermijden, dat de hypotheekrenteaftrek, hoge salarissen in het bedrijfsleven en (het WK-) voetbal erbij gehaald worden. Terwijl die weinig te maken hebben met de vraag of er wel of niet (veel) bezuinigd moet worden op de culturele sector.

    Was wel onder de indruk van het eerste punt. Vaak wordt inderdaad vergeten dat er via de culturele sector natuurlijk ook weer veel geld vloeit naar daarbuiten.

  4. Frederik van de Siepkamp Avatar

    Het zou een nog triester beweging worden als kunst en cultuur afgevlakt gaan worden. Nederland wil zich zo graag presenteren en profileren als cultuurland; wel daar moet ook de afwegingen naar staan om zoiets voor mekaar te krijgen. Het zou een gemis zijn de opbouw die al die jaren is voltrokken teniet te doen. Kunst en Cultuur kost eenvoudig een bijdrage van de bevolking, zonder dit gegeven wordt Nederland ondanks de crisis een nog veel armer land.
    P.S.
    Martine en ik zijn volkomen onafhankelijk van elke vorm van inbreng tot alle subsidie geneugtes en willen er eigenlijk ook niks meer mee te maken te hebben.
    Het land gaat kapot door papierwerk, driekwart van alle onkosten zit daarin verwerkt.
    Beterschap!!!

  5. gerrit Avatar
    gerrit

    Met de hoogste belastingdruk in Europa; met grote vergrijzingseffecten en dito kosten voor (ouderen) zorg lijkt me de keus simpel: Of onze ouden van dagen wegstoppen met 8 op een kamer zonder privacy en enkele pyjama dagen of sponsoren van onnodige, overbodige, zich niet zelf bedruipende kunst.
    Ophouden met de drogrreden dat onze cultuur er mee wordt gevormd.
    Muziekaal (jeugd-) onderwijs moet buiten schot blijven: dat levert de maatschappij wel wat op.

    De welvaart puilt ons de ogen uit, nog steeds. Piepen en kraken bij -0,5% koopkracht. We realiseren ons niet hoe fragiel de maatschappij is.
    Helaas komt kunst – het is hard- niet op de eerste plaats met de uitdagingen die we hebben op het gebied van energievoorziening en zijn alternatieven, Vergrijzing en kosten van zorg en economische groei, waar Nederland het voor 70% van export moet hebben.

    De echt goede en stevige kunst bedruipt zich trouwens zelf, net als het gewone bedrijfsleven: Starterskorting etc!! maar dan is het ook wel voldoende.
    Get grown up, fellows!

  6. Kurt Avatar

    De grootste GOTSPE is eigenlijk nog wel:
    sinds wanneer is het LINKS om naar CULTUUR te gaan?

  7. Chris Avatar

    Het belangrijkste argument TEGEN subsidie van kunst door de overheid is, is dat kunst er slecht, saai, burgerlijk en comformistisch van wordt. Tuurlijk, zaken als orkesten etc. mag je best een handje toestoppen, maar de ongelooflijke culturele diarree die je in Amsterdam tegemoet komt is werkelijk stuitend.

    Werkelijk alles wat met cultuur te maken heeft hangt aan de tentakels van de overheid en heeft de-facto geen reet meer te vertellen over eigen beleid. En dat merk je. Het is als soep waar geen zout, peper, echt helemaal niks in zit.

    Alles is aangepast aan de marketingsmaak van een snobistisch VPRO-angehauchte Mediamatic-kliek. Brrrrrr!

    Kunst omdat het moet? Laat dat dan eens zien. Financier dat eens zelf, als jullie durven!

  8. Marja de Jong Avatar

    Beste Robbert,
    Bedankt voor je uitvoerige uiteenzetting. Deze argumenten verwoorden mijn eigen gedachten.

    Zoals anderen al opmerken zou het goed zijn om nog een pakkende oneliner te bedenken, iets met de hypotheken zou wel van toepassing zijn. Je opmerking over het zwembad is erg beeldend en treft de kern.

    Ik begrijp dat je geen bezwaar hebt tegen het verder verspreiden van je tekst door middel van een link.
    Is het toegestaan het artikel als PDF file op mijn website te plaatsen, compleet met alle links? Ik doe dit namelijk graag.

    Wij strijden voorwaarts, zoals een goede vriend mij altijd voorhield.

  9. Arno Avatar
    Arno

    Dali, Rembrandt, Pollak, van Gogh, Magritte, Corbijn, Gaudi, Mondriaan, van Hals, Escher…allemaal zonder subsidie weten te slagen in hun vak.

    Het mooie van kunst is dat het zich niet laat beperken omdat de overheid niet bijspringt. Integendeel, het floreert juist bij economisch slechtere tijden. Iedereen wil schoonheid of vermaak hebbeen als ze lelijkheid is in de wereld.

  10. klitsie Avatar

    Dag Robbert,

    ik zou wel bij de gemeente op de knieen willen gaan om te vertellen dat in tijden van crisis juist een bibliotheek extra subsidie moet krijgen. De drie pijleers van een democratie zijn vrijheid van meningsuiting, een goed uitegruste bibliotheek en toegang tot onderwijs. Je leest niet anders dan dat de democratie toch al in gevaar is door afhankelijke media (google!!). Een bibliotheek kan een van de waardenrvije ruimtes zijn in de samenleving die we hard nodig hebben. Em dan heb ik het nog niet eens over de crisis waardoor mensen weer massaal naar de bieb komen (afgelopen maand zijn er 100.000 mensen weer extra lid geworden). Agnes Klitsie, bibliothecaris

  11. Robbert Avatar
    Robbert

    @Jos: ik begrijp niet zo heel goed wat er politiek is aan een poging om de kunstsubsidies eens te vergelijken met andere staatsuitgaven. Het enige wat ik doe is cijfers op een rij zetten en daarmee vraagtekens zetten bij wat politici beweren. Dat is volgens mij wat journalistiek hoort te doen. Ik zeg niet of het een of het ander beter is, dat is een politieke keuze en daar wil ik me niet mee bezig houden.
    @Gerrit: Zulke onzinverhalen zijn nu precies waarom ik dit artikel heb geschreven, dat je duidelijk niet heel goed hebt gelezen. Kunst kan bijvoorbeeld helpen om onze buitenlandse contacten te versterken en van het weinige geld dat er naar kunst gaat, wordt de zorgsector echt niet beter. Overigens of goede kunst alleen zonder subsidie kan bestaan, is een legitimeringsvraagstuk dat ik hier graag buiten laat. Zoals gezegd: het gaat in het stuk over de feiten, niet over politieke keuzes.

  12. Robbert Avatar
    Robbert

    @Marja Uiteraard mag je van het artikel een pdf maken voor op je website, graag wel onder naamsvermelding 🙂

  13. Jitske van Kaam Avatar

    Beste Robbert,

    Bij deze willen we je graag laten weten dat ook FNV KIEM je artikel geplaatst heeft onder achtergondinformatie (knop ‘pers’) van stopculturelekaalslag.nl
    Met de complimenten voor je heldere uiteenzetting. Kom je vrijdag 24/9 ook naar de Balie?

  14. Geurt Grosfeld Avatar

    Prima en helder opgebouwd betoog, waarvoor dank Robert. Met dit soort werk help je de sector en dien je een maatschappelijk belang.

  15. Jeannine Avatar
    Jeannine

    Ik vrees dat het, net als bij de immigratiepolitiek, totaal niet om argumenten en rationeel gedrag gaat.

  16. Bernard Goovaerts Avatar

    Zeer goed onderbouwd! Nu maar hopen, dat de mensen voor wie deze uitleg nodig is, het ook zullen begrijpen…

  17. Ingeborg Avatar

    Beste Robbert, ik ben het in grote lijnen met je eens. Maar je cijfermatige onderbouwing is denk ik niet compleet. Misschien is dat ook niet mogelijk, omdat subsidies en fondsen uit zoveel hoeken en gaten kunnen komen. En welk geld komt waar vandaan?
    De totale subsidie/rijksuitgave op Kunst en Cultuur is in ieder geval meer dan €60,- pp.pj.want je schrijft zelf:
    – Dan hebben we het nog niet over de gemeentes gehad, die via het zogenaamde Gemeentefonds geld krijgen van de rijksoverheid. Daar betalen zij onder andere 1 miljard aan cultuursubsidies mee.

    Ook de provincies geven subsidies aan Kunst en Cultuur.En heb je de grote fondsen (Mondriaan, Pr. Bernard etc) meegeteld?
    Door de complexiteit is het, net als de spin-off van kunst, erg lastig te meten. Maar de gegevens die voorhanden zijn, zul je allemaal mee moeten nemen.

  18. Robbert Avatar
    Robbert

    @Ingeborg De Rijksuitgaven zijn 60 euro per persoon per jaar (dus niet de provinciale en gemeentelijke), dat is waar straks door het kabinet op bezuinigd gaat worden. Maar ook de provincies en de gemeenten gaan bezuinigen. Natuurlijk is het allemaal nog veel ingewikkelder en er is nog veel meer over te zeggen (bijv. over provincies, gemeenten en fondsen, wat te denken bijvoorbeeld van de postcodeloterij die ten goede komt van musea). Maar dan zou het een eindeloos verhaal worden en onleesbaar en daardoor onbruikbaar. Overigens is er door onder andere Gerard Marlet wel degelijk wetenschappelijk onderzoek gedaan naar die economische spin-off

  19. Gregor Flüggen Avatar
    Gregor Flüggen

    @Gerrit (en anderen)

    Al hef je alle (indirecte) kunstsubsidies op, de orde van grootte waar je het over hebt is vele malen kleiner dan de orde van grootte van bedragen in de gezondheidszorg of woningmarkt.

    In plaats van het afschaffen van kunstsubsidies zou de discussie wellicht moeten gaan over het afschaffen van kunst, sport en andere activiteiten ter ontspanning. Als we al die dingen afschaffen bereiken we aanzienlijke grotere besparingen, hebben we minder energie nodig omdat we minder hoeven te reizen en kunnen we lekker veilig thuis of op kantoor blijven zitten.

    Voor wat betreft goede kunst en kunstenaars die zichzelf kunnen bedruipen: ik denk dat Corus, Shell en andere multinationals zich prima kunnen bedruipen zonder gunstige fiscale regelingen. Ik denk dat de gemiddelde bovenmodale tweeverdiener prima een huis kan kopen zonder hypotheekrenteaftrek. En zo kan ik nog wel doorgaan met dingen die om aanzienlijk grotere bedragen gaan dan de kunstsubsidies.

    Geweldig, al die nihilisten in Nederland.

    Groet,

    Gregor

  20. Gregor Flüggen Avatar
    Gregor Flüggen

    @Gerrit (sorry, was nog wat vergeten):

    Citaat: “Muziekaal (jeugd-) onderwijs moet buiten schot blijven: dat levert de maatschappij wel wat op.”

    Ik ben het met je eens dat we al die vioolspelende dochtertjes die door mamma per BMW naar de muziekschool worden gebracht, moeten ontzien. Wellicht een nieuwe fiscale aftrekpost?

  21. Sandro Avatar

    Over die positieve spin off van kunst in het leggen van contacten en zakendoen in het buitenland; Ik vraag me af wat de negatieve spin-off daarop is van het feit dat Geert Wilders in dit land de politiek en media gegijzeld heeft..? En waarom houdt de bedrijfswereld zijn mond hierover?

  22. Michael Gieler Avatar

    Als werknemer in de kunstsector en programmamaker ben ik dankbaar voor iedereen die het opneemt voor de kunsten. Grotendeels een overtuigend betoog, hartelijk dank hiervoor. Ik vind het alleen wel spijtig dat de hypotheekrenteaftrek ongenuanceerd als boksbal wordt gebruikt.

    Begrijp me niet verkeerd: ik ben ook van mening dat het hoog tijd wordt om deze koopsubsidie te schrappen gezien welgestelden het meeste profijt van hebben. Toch kan je hem niet zomaar afschaffen zonder compensatie. De besparingen hierop zijn dus niet direct beschikbaar voor de staatskas. De impact op de Nederlandse economie zou op korte termijn zeer ingrijpend zijn, vermoedelijk veel groter dan de impact door kortingen in de kunstensector.

    Op lange termijn zijn de verhoudingen vermoedelijk omgekeerd.
    Hier ligt volgens mij ook de crux: Het korte-termijn-denken van mensen en heel specifiek van onze politici. De vloek van de moderne democratie!

  23. Eva Avatar
    Eva

    Goed artikel! Ik werk in de ‘sector’en zelfs ik vind het steeds moeilijker te onderbouwen waarom kunst wel gesubsidieerd moet worden. Dit artikel helpt me.

    Over het begrip linkse hobby: ik was afgelopen weekend bij de opening van de tentoonstelling van Edvard Munch in de Kunsthal; heb alleen maar directueren-types zien lopen uit de chiguere wijken van rotterdam, allemaal vvd-ers en die waren maar wat blij dat ze gratis naar de opening konden, dus wat nou ‘cultuur is een linkse hobby’?

    En @arno: Rembrandt en Van Gogh waren erg arm tijdens hun leven, pas na hun dood werden ze groot. Hadden ze gebruik kunnen maken van een regeling als de WWIK dan hadden ze misschien nog wel veel meer en nog mooiere werken gemaakt en hadden ze tijdens hun leven ten minste nog zelf kunnen genieten van het succes.

  24. Michaël Avatar
    Michaël

    fijn helder en goed (al mis ook ik nog een inhoudelijke verantwoording). Maar nu is de vraag hoe we dit breed en wel aan de man krijgen. Dat we het laten lezen juist door de mensen die het hier niet mee eens zijn, die wellicht geen benul hebben van de culturele situatie en alleen maar van kunst af willen vanwege ‘de linkse hobby’. Een groter cultureel besef zoals in België en Duitsland het geval is zou nu zeer gewenst zijn… Hoe verder?

  25. Kurt Avatar
    Kurt

    Het is natuurlijk triest dat na 2000 jaar op aarde het nog steeds uitgelegd moet worden maar goed:

    Net als sport en gezond eten goed zijn voor de fysieke gesteldheid van de bevolking – en wie zou al die sportclubjes willen afschaffen? – zijn uitingen van cultuur & kunst goed voor de GEESTELIJKE GEZONDHEID.

    En net zoals een overheid gezond eten zou moeten willen bevorderen door subsidies op “gezonde kost” zou diezelfde overheid moeten willen dat haar burgers “geestelijk gezond” zijn. Helder kunnen denken, creatief zijn (daar heeft het bedrijfsleven toch ook zo veel aan?), elkaar de ruimte geven. Maar ja, als degenen die leiding geven aan een land zelf al niet uitblinken in dat soort zaken….

  26. rinus bakker Avatar
    rinus bakker

    Kregen VanGogh, Rembrandt, Vondel, Multatuli enz enz subsidie?
    Als de Koningin met haar centen doet wat ze wil. Wat mij betreft OK.
    Hetzelfde geldt voor bankiers of andere rijk geworden foute types.
    (daarbij kun je altijd klant-af worden!)
    Maar we zijn allemaal ‘klant’ van dit krakkemikkig wordende land.
    En dan is het nu eenmaal zo dat de meerderheid beslist.
    76(=2)vs.72 Ja dat is botte pech, maar anders is het niet.
    Achteraf gaan huilen met de wolven is ook een uiting van cultuur!
    Gaat ook prima zonder subsidie.
    Maar met subsidie wordt ook de bureaucratie binnengehaald.
    Gooi die uitvreters er weer uit en de kunst zelf lijdt geen centje pijn.

  27. Joke Avatar
    Joke

    De Nederlandse economie moet gestimuleerd worden en daarbij is het op peil houden of verbeteren van het vaestigingsklimaat voor buitenlandse bedrijven van groot belang. Hiervoor is een breed scala aan maatregelen nodig. Daarbij valt te denken aan fiscale maatregelen, maatregelen om het werken voor expats te vereenvoudigen. Daarnaast moeten de Nederlandse steden aantrekkelijke vestigingsplekken zijn voor de medewerkers van die bedrijven. Daarvoor blijk een levendig culturele sector van groot belang. Om tot een goede groei van de economie te komen is het dus van belang de culturele sector te laten bloeien. Grote bezuinigingen leveren niet heel erg veel geld op, maar kunnen wel snel bijdragen ot het verslechteren van het investeringsklimaat. Niet handig dus.

  28. Robbert Avatar
    Robbert

    @Rinus Los van dat je voorbeelden van weinig kunsthistorische kennis getuigen, heb je duidelijk het artikel niet gelezen. Jammer…

  29. rinus bakker Avatar
    rinus bakker

    Mooi. Dan houden we de voorbeelden van Arno maar aan. Die kreeg geen kunst historische kennis-sneer.
    Maar als kunst bedoeld is als werkverschaffing voor parketleggers, chauffeurs, of glazenwassers zijn we toch wel erg van het idee zelf afgedwaald. Over welk onderwerp in het artikel gaat het dan wel?
    BTW:
    Van al die expats moeten we maar hopen dat ze snel Nederlands leren – want de meeste toneelvoorstellingen zijn toch echt in het Nederlands.
    Blijft over muziek en dans. In het laatste geval is dat trouwens werkverschaffing voor buitenlandse dansers want die vormen bij veel gezelschappen de meerderheid.
    Ophouden met subsidiëren van die 20jarige voetbalmiljonairtjes is natuurlijk geen discussiepunt. Dat had 10 jaar geleden al moeten gebeuren. Net als allerlei landbouw-subsidies die bij de Campina’s en Unilevers van deze wereld terechtkomen.
    Maar dat Kunst boven alle kaders verheven zou zijn.
    Dat kun je ook beweren over wetenschap of onderwijs…
    Of over defensie = als de Taliban eraan dreigt te komen. Ook stoppen met de hobby van ca. 1000 man bij de luchtmacht. Weg met die JSF!
    Maar ik heb geen kunsthistorische kennis dus zal me verder niet uitlaten over die ruif waaruit ik ook mee-eet.
    Misschien telt een maatschappelijke visie ook in een discussia als deze?

  30. Robbert Avatar
    Robbert

    Dat is wel een hele grove simplificering van wat ik schrijf. Ik zeg niet dat die lappers, poetsers en schenkers door subsidie aan het werk gehouden moeten worden. Ik zeg dat het feit dat kunst ook gewoon werkgelegenheid oplevert meegenomen moet worden als je uitrekent wat de kosten en baten van kunst zijn. Als je 200 miljoen subsidie schrapt, levert je dat niet meteen 200 miljoen op, omdat kunst verweven is met allerlei andere economische activiteiten.
    Wat ik ook niet zeg, is dat bedrijven kunst waarderen omdat hun expats dan naar voorstellingen kunnen. Een creatieve stad is ook een goede vestigingsstad om andere redenen: de bevolking is hoogopgeleid en creatief, er bevinden zich andere bedrijven, je kunt je klanten eens mee uit nemen en de uitstraling van de stad straalt ook op het bedrijf af en zo nog wat redenen. Overigens kun je allerlei argumenten die ik noem inderdaad ook leggen op wetenschap of onderwijs, dat zijn ook twee sectoren die soft lijken, maar wel degelijk een breder belang hebben dan alleen mensen leren rekenen of puur onderzoek doen naar fruitvliegjes of atomen.
    En wat ik al helemaal niet beweer is dat kunst boven alle kaders verheven moet zijn. Je kunt best kijken of dingen anders kunnen. Maar herinrichten is iets anders dan slopen. Zeker als het op basis van falsifieerbare argumenten gebeurt.
    Wat betreft kunsthistorische argumenten: prima als je Van Gogh en Rembrandt erbij pakt, maar dan moet je ook weten waar je het over hebt. We leven toch net even in een andere tijd, met een totaal andere maatschappij inrichting. Dan kan ik net zo goed zeggen: de Romeinen konden toch ook prima zonder democratie?

  31. Berry Doddema Avatar

    dankjewel Robbert!
    Duidelijk geschreven. Ik kan elk woord onderschrijven.

    Het zou zeer behulpzaam zijn als er artikelen zouden zijn “waarom kunst en cultuur belangrijk is voor iedereen”. Niet geschreven vanuit een ivoren toren, maar eenvoudig geformuleerd. Zodat “de gewone mens op straat” er ook het belang van in ziet.
    Wat hebben ze eraan? Waarom is het zinvol dans als kunstvorm te beoefenen? (dan kan ik toch ook joggen!? “Is ook een sport en kost niets”)

    Heb je daar iets?
    Berry

  32. Robbert Avatar
    Robbert

    @Berry Ik ben het met je eens dat soort artikelen er zouden moeten zijn, maar ze worden ook meteen heel glibberig. Wat ik belangrijk/mooi vind aan kunst, is misschien niet wat jij belangrijk/mooi vindt. Daarom dit stuk: daar kan je ook van mening over verschillen, maar alles is controleerbaar en meetbaar. Als we dat hebben vastgesteld, kunnen we het hebben over de gibberige legitimatie van kunst.

  33. Berry Doddema Avatar

    @Robbert glibberig. grappig begrip.

    Om duidelijk te zijn, ik sta volledig achter jouw artikel. Ik heb deze week zelf een artikel over dit onderwerp in het duits geschreven. Hier de link: http://www.facebook.com/notes.php?id=1693164830&notes_tab=app_2347471856

    Mocht je het kunnen lezen omdat je niet op facebook komt, kan ik je ook een word document laten toekomen. Mijn artikel is gedacht voor Dortmund, heeft echter dezelfde strekking.

    Op alle sites die ik op dit ogenblik lees en bij alle discussies die zowel in Nederland als ook in Duitsland plaatsvinden kom ik tot dezelfde conclusie: iedereen – na ja, diegenen die niet actief aan kunst participeren – zegt “kunst is overbodige luxus”. Ook hier boven. Politici vinden kunst goed in de context integratie, participatie, emancipatie, kreativiteitsontwikkeling, persoonlijkheidsontwikkeling enz.

    allemaal doelstellingen en legitimaties die buiten de kunst liggen.

    Dus buiten de zakelijke legitimatie, die jij zeer duidelijk boven beschreven hebt, is er behoefte aan artikelen over de noodzaak van kunst voor iedereen. Vooral over de zin (geving)

    Misschien is dat er al. Jij (ik) hoef dat niet zelf te schrijven. Maar ik vin het niet.

  34. F. Nauta Avatar
    F. Nauta

    Op zich goed artikel, Robbert!

    Wat mij de enige oplossing lijkt in deze tijden waarin polarisatie en onderbuiksentiment de boventoon dreigen te gaan voeren: benadrukken dat alles naast elkaar mag bestaan.

    In dat opzicht kun je zeggen dat het makkelijk is om bv. voetbal erbij te gaan halen, maar het gevaar is groot dat je daarbij zelf ook weer polariseert door liefhebbers van voetbal recht tegenover kunstliefhebbers te zetten. Ongewild natuurlijk, maar net zoals Wilders in feite kunstenaars beledigt door kunst gelijk te stellen aan een ‘linkse hobby’, moeten we niet zijn fout maken. Wilders is goed in bevolkingsgroepen tegen elkaar opzetten – en doet dat uit rancune. Nu hebben we allemaal een onderbuik en opgebouwde onvrede door allerhande ervaringen in het leven, maar laten we in godsnaam nuchter blijven en blijven accepteren dat we in dit land heel veel verschillende belangen hebben, die allemaal bestaansrecht hebben.
    Niets is belangrijker dan het andere. Dus als je je betoog zou herschrijven, laat dan alle vergelijkingen weg met andere sectoren die financieel gespaard zouden blijven. Zou dat geen ‘zuiverder’ betoog vóór de kunst opleveren?

  35. Charlotte Avatar
    Charlotte

    Robbert, dankjewel!
    Je hebt het prachtig verwoord.

    Dit cultuurbeleid is zoiets als een meisje van 18, dat jarenlang klassieke pianoles gehad heeft,en dat dan komt aanzetten met een verloofde die uitsluitend van Jan Smit houd.

  36. rinus bakker Avatar
    rinus bakker

    “We leven toch net even in een andere tijd, met een totaal andere maatschappij inrichting.
    Dan kan ik net zo goed zeggen: de Romeinen konden toch ook prima zonder democratie?”
    Klopt van die andere tijd.
    Nu hèbben we een ‘democratie’. En daarin kan een meerderheid van het volk op een bepaald moment besluiten dat prioriteiten anders komen te liggen.
    Dat zou minder gemakkelijk zijn onder de Romeinse Keizers, de Russische Tsaren en Communisten, de Feodale – of Kerkvorsten.
    En misschien is er ook wel jarenlang een ‘Kunstbeleid’ door de strot geduwd van een bevolking die daar helemaal niet zo van gediend was. Maar voor de ‘Politieke Kaste’ een leuke hobby vormde zolang de centen gemakkelijk binnenkwamen.
    Andere Kaste? = andere hobby?

    Mensen die stoppen met ‘Kunst maken’ omdat ze er geen centen meer voor krijgen hebben dus ook geen Hart voor hun Kunst.
    Die hebben een leuke baan.
    En leuke banen kunnen – net als in de scheepsbouw of de textiel – in het gedrang kan komen door (vervelende) maatschappelijke ontwikkelingen, die tot andere (democratische) keuzes leiden.

  37. Robbert Avatar
    Robbert

    @Rinus Een paar opmerkingen: Natuurlijk hebben we een democratie en als die bij meerderheid van stemmen de kunstsubsidies af wil schaffen dan is dat zonde, maar dan is dat zo. Omgekeerd kan jij dus niet volhouden dat kunstbeleid je door de strot werd geduwd, want ook dat was democratisch bepaald. Dat de tijden veranderen is niet anders (al heb ik het liever niet over Kastes, omdat ik mij tot geen enkele Kaste wil rekenen, daar ook niet in geduwd wenst te worden en ook dat andere niet wil aandoen). Maar democratie bestaat niet alleen uit rechten, ook uit plichten. Namelijk dat zowel de kiezers als de volksvertegenwoordigers die zij kiezen de plicht hebben zich te informeren waar zij over beslissen. Je kunt niet de kunsten afschaffen omdat je ze stom vindt, dan moet je argumenten hebben en die argumenten dienen door feiten te staven zijn. Vandaar dit artikel: het is prima om te discussiëren over de legitimiteit van kunst, maar wel graag op basis van feiten en niet op basis van drogredeneringen, oneliners en vooroordelen.
    Over dat laatste: de drogredenering die ik nog vergeten was, breng jij me weer in herinnering: dat kunstenaars arm dienen te zijn. Ook een kunstenaar heeft een vak geleerd. Dat hoort hij dus ook fatsoenlijk voor betaald te worden net als iedere andere hardwerkende Nederlander. Het bedrag op zijn salarisstrookje zegt natuurlijk helemaal niets over zijn hart voor de zaak. Acteurs of musicus is natuurlijk ook gewoon een baan. Ook zij hebben kinderen die naar school gaan, een hypotheek en de dagelijkse boodschappen. Dus zullen ze moeten stoppen als de werkgelegenheid (ik schrijf hier dus nadrukkelijk niet subsidie) wegvalt. En of dat gebeurt is, precies zoals je schrijft, een democratische keuze.

  38. Thomas Körtvélyessy Avatar

    @Robbert: Bedankt voor dit artikel-
    Het heeft me duidelijk gemaakt dat rekenkundig gezien irrationeel is wat hier gebeurt.

    @Michael Gieler:
    bedankt voor je opmerking over de hypotheekrenteaftrek. Had ik zelf over het hoofd gezien, maar ik ben zelf een danskunstenaar van het soort die vanuit hun eigen inkomstensituatie op dit moment nog te ver afstaat van dit onderwerp – was er anders zo maar ingetrapt mee te roepen dat dan maar de hypotheekaftrek op de schop kon.

    Afwegen inderdaad: waar zijn economisch gezien de schommelingen groter, wie valt er echt helemaal door de mand, wie kan dat wel en minder wel behappen?

    Lees het profiel van de aankomende minister Kunst & Cultuur Halbe Zijlstra (gekregen via Facebook) http://www.halbezijlstra.nl/halbe_zijlstra_7675
    Ik begrijp hieruit dat hij verontwaardigd is door een groep die hij ziet als een linkse elite-
    @gerrit voor zover ik hem heb begrepen vindt hij trouwens ook ouderenzorg onbetaalbaar, de hele welvaartsstaat überhaupt.

    De wraak van diegenen die zich duidelijk buitengesloten voelen bij wat er de laatste 50 jaar aan kunst is gebeurd? Dat is zeker iets om over na te denken. Graag dan ook in een bredere context.

    @chris @gerrit @arno @rinus
    Door een democratisch gekozen overheid gesponsorde kunst heeft mijns inziens een hele andere opdracht en verantwoording dan kunst die door slechts één sponsor wordt bepaald.
    Destijds een vorst of koning of paus, of dan nu een oliebaron, of de vertegenwoordiger van een multinationale corporatie.
    (Zijlstra werkte trouwens tot voor kort bij Shell Oil)

    Als we nog even bij de historie willen blijven: waar kregen die machthebbers hun centen van? En wie heeft op de lange termijn ervoor op mogen draaien? In Nederland zelf, en in buitenland?
    (over VOC-geest gesproken…)

    Verder: wat kon zo een kunst wel en niet zeggen?
    Wat voor communicatie was daarmee wel en niet mogelijk?
    En wie had er baat bij?

    Lees nogmaals Robbert’s artikel goed door alsjeblieft:
    Hier wordt een hele infrastructuur ontmanteld, zonder vervangende maatregelen, volgens mij hetzelfde als bij de afschaffing van de kraak-wetgeving. Om dan maar niet te beginnen over de zeer vergelijkbare situatie in de zorg, onderwijs, …

    Zullen we andersom vragen:
    Wie zal er baat hebben bij deze voorgenomen ingrepen?

    Soms word ik zelf paranoïde en denk dan: natuurlijk, een goede industrie-baron van een multinational wil geen inboorlingen die zelfstandig denken, daar hoort inderdaad ook geen ‘linkse’ kunst bij. En dat is inderdaad zo’n linkse denkpatroon 🙂

    Dan maar liever Nilgün Yerli, een van de weinigen die m.i. Geert Wilders het hoofd konden bieden, met een offensief van liefde (herinnert u zich haar golf aan bloemen, die hij alleen maar wist te weigeren? Een enorm gezichtsverlies voor hem, wie heeft dat in dit land opgemerkt?). Haar drijfveer? De Perzische Soefi-dichter Roemi- Over kunst gesproken, en wat je daarmee kan …

    Nederland wees zuinig op wat je hebt, weg is weg en de tijden zijn bar dus er komt niet zomaar iets voor terug!
    Denk goed na eer je een deel van je warme kleding van je afgooit, het is nog een tijdje koud buiten ….

  39. djb Avatar
    djb

    Beetje rare kop boven dit stuk ‘De grootste drogredenen om kunstsubsidies te schrappen’ Een beetje zaken bij elkaar schrijven mbt drogredenen, is lekker makkelijk en obligaat. Het feit dat er geen geld is voor mij een vaststaand feit en geen drogreden, ergo bovenstaand stuk is een schijngevecht. Oja we kunnen de belastingen gaan verhogen, gaan we het geld bij de zogenaamd ‘rijken’ ophalen. Zij die 52% belasting betalen en rekening houdend met een BTW van 19% netto : van elke euro boven de 54K nog net 30cent overhouden. Gaat helemaal nergens over . Als je meer dan 54k in Nl verdiend ben je al de pineut. Het is vervelend voor alle gemeenschappelijke zaken en belangen, maar we moeten op alles bezuinigen en zeker op zaken die niet van levens belang zijn en ook op andere manieren kunnen worden gefinancierd. Thuis en op werk bezuinig ik ook altijd het eerst ( en meest) op zaken die ‘nice to have ‘ zijn. Mij valt op dat cultuur, de media goed weet te bespelen/vinden en zaken die echt belangrijk zijn zoals ‘zorg voor minder bedeelden en ouderen ‘ minder hot zijn.
    m.i zegt bovenstaand inderdaad wat over een maatschappij: waarbij huiliehuilie van cultuur belangrijker is dan echte problemen: Hoe heet zo’n maatschappij ook alweer….. decadent – volgevreten?

  40. Robbert Avatar
    Robbert

    @djb: Een beetje commentaar leveren zonder het stuk te hebben gelezen is nog veel makkelijker. Dat er geen geld is, heb ik nergens als drogredenering genoemd. Sterker nog: volgens mij kan de kunstensector, net als andere sectoren, best wat bezuinigen. Maar dan wel doordacht en op basis van feiten. Die heb ik verzameld. Daar kan je verder van alles van vinden, maar ze kloppen wel. Dat ik belasting zou willen verhogen staat ook nergens. Ik schrijf ook nergens op dat bejaarden ten koste moeten gaan van cultuur. Dat had je allemaal kunnen weten als je het stuk daadwerkelijk had gelezen en geklikt had op de bijbehorende linkjes. Jammer…

  41. Martijn Avatar
    Martijn

    Heel goed stuk!
    Ik ben niet alleen tegen de bezuinigingen en de uitwerkingen die het zal hebben, maar ook tegen de toon waarop het gebracht is. VVD-kamerlid Helma Neppérus was eveneens tegen de BTW-verhoging, maar werd door Geert tot de orde geroepen, wat een perfect voorbeeld is van onze huidige marionettenregering en de macht van de PVV daarin. Geert wilde namelijk geen alternatieven zoeken, want deze maatregel is voor hem de ultieme wraak op een zogenaamde linkse kerk. Wilders schrijft ook letterlijk in zijn verkiezingsprogramma: “Avond aan avond paraderen er linksmensen die door linkse omroepen worden uitgenodigd hun politiek-correcte meningen te debiteren.” Wilders kort op alles waarvan hij denkt dat ze bij die linkse kerk horen en spaart de kunsten waarvan hij denkt dat zijn stemmers daarnaar toe gaan. Laten we alsjeblieft niet straks elk evenement een circus moeten noemen, maar gewoon met rede en met verstand bezuinigen op kunst en cultuur en zo de fundamenten van onze samenleving in stand houden.
    Volgens Wilders zijn podiumkunsten een aangelegenheid voor de elite en deze bezuiniging moet de elite pakken. Het omgekeerde is echter het effect. Deze elite gaat misschien eenmaal minder naar een voorstelling, terwijl het voor zijn Henk en Ingrid kan betekenen dat ze nooit meer naar kunst gaan (kijken) en daarmee worden weggehouden van cultuur. Kunst is een broeinest van creativiteit en originaliteit en het helpt om onze economie, ons land levendig te houden. Mensen moeten worden gestimuleerd om naar kunst en cultuur te komen, terwijl kunst nu wel een eliteaangelegenheid wordt! En als er straks minder mensen naar voorstellingen komen kijken, dan verlies je ook weer een deel van de BTW-inkomsten.

  42. lasairiona Avatar
    lasairiona

    ‘ook voor voetbal betalen we subsidiegeld’
    en wie zegt dat ik het daarmee eens ben? voetbal heeft genoeg leden om zelf te blijven bestaan. Als een kleine groep zoals onze sportvereniging dat kan kan een grotere groep dat zeker. Dan maar minder grote tribunes (die overigens nooit gebruikt worden hier, en er toch zijn) en nutteloze zooi.
    daarbij, kunstenaars als rembrandt en van gogh hebbne ook nooit subsidie gehad. daarover is toch de grote meerderheid het over eens dat dat grote kunstenaars zijn. Er zijn teveel kunstenaars (uit mijn hoofd ongeveer 90.000 in nederland, waar nogsteeds een opaar duizend per jaar bij worden opgeleid. Als er een tekort aan vraag naar kunst is moet er ook niet zoveel aanbod zijn. Een tekort aan vraag is er zeker, anders hadden bijvoorbeeld de toneelstukken zichzelf met volle zalen best kunnen terugverdienen.
    ik kan nog meer argumenten geven, jammer van het tijdsgebrek en afloop van mijn schooluur 😛

  43. Robbert Avatar
    Robbert

    @Lasairiona: Nog weer even drie misverstanden wegwerken:
    1) Van Gogh en Rembandt kregen geen subsidie. Klopt, maar Van Gogh verkocht nooit een schilderij en ging berooid en knettergek dood. Rembrandt werkte in een tijd waar zich alleen de rijken goede kunst van iemand als Rembrandt konden betalen, bovendien maakte hij vooral werken in opdracht. Volgens mij is kunst tot meer dan dat in staat en bovendien zou kunst voor iedereen moeten zijn, niet alleen voor de rijken.
    2) Er is teveel aanbod. Klopt, maar dat aanbod is vooral van commerciële aard, slechts 15% van het theateraanbod krijgt (Rijks)subsidie.
    3) Als je volle zalen hebt, kun je jezelf bedruipen. Nou, nee. Theater (en muziek trouwens helemaal) is een dure kunstvorm, omdat er elke avond voor een relatief klein publiek hoog-opgeleide kunstenaars aan het werk zijn. Dat is nauwelijks renderend te krijgen. Zelfs ome Joop heeft in deze tijden moeite om zijn bedrijf draaiend te houden. De reden waarom hij niet failliet gaat is omdat hij het risico bij de – veelal met gemeenschapsgeld gesubsidieerde – podia legt.

  44. T Avatar
    T

    Als economie student moet ik toch wel eventjes zeggen dat je economische analyse nergens op slaat. “uit onderzoek” is niet echt overtuigend, en je laat ten gunste van je eigen argumenten de alternatieve besteding van uitgaven achterwegen. Persoonlijk vind ik kunst dan ook het reanimeren van een dood kindje; als de kunst sector daadwerkelijk waarde toe zou voegen, zou men ondertussen toch wel in staat moeten zijn zelf voorzienend te zijn. Mijn excuses; maar als ik zie wat voor prutswerken de enorme prijskaartjes vergezeld gaan snap ik onmiddelijk waarom geen enkele idioot ter wereld het betaald. Mijn tip; stop met deze hobby, en ga alsjeblieft werken. Wellicht dat je nog ooit iets gaat produceren wat daadwerkelijk waarde heeft.

  45. Robbert Avatar
    Robbert

    @T Als je dat vindt zou ik ook graag lezen waarom je vindt dat het niet deugt. Als kenner van kunstbeleid moet ik dan weer opmerken dat jouw persoonlijke redenering net goed nergens op slaat. Zoals je ook had kunnen lezen, is een deel van de kunsten nu eenmaal niet zelfvoorzienend en is dat een van de redenen dat die kunst subsidie krijgt. Niet omdat niemand die prutswerken zou willen kopen. Daarbij: je haalt je eigen argumentatie onderuit: eerst vind je dat kunst zelfvoorzienend moet zijn en dan vind je de prijzen weer te hoog met die enorme prijskaartjes. Ook een typische economenredenering: iets heeft alleen waarde als het geld oplevert.

  46. Hans Mosselman Avatar

    Overheden willen graag dat gesubsidieerde instellingen meer hun eigen broek ophouden. Ik zou graag zien dat het beperkte bedrag subsidie dat er overblijft ook goed besteed wordt. Ik kan in mijn eigen stad Rotterdam voldoende projecten noemen waar enorme bedragen in de sloot zijn beland. De gemeente maakt de foute beslissing en de sector wordt erop afgerekend. Dus als echte Rotterdammer zou ik zeggen, prima, maar kijk ook naar je ‘eigen’.

  47. Rosa Reitzema Avatar
    Rosa Reitzema

    Heel verhelderend!! Geen subsidie meer voor kunst en cultuur is niets anders dan zwart wit kijken. Alles over een kant schuiven als het even wat moeilijker gaat. Het mooiste uit de reacties vind ik nog hoe “economie student T” volledig onderuit gehaald wordt door Robbert

  48. Rosa Reitzema Avatar
    Rosa Reitzema

    Bedankt Robbert!

  49. Sjoerd Avatar

    Goed geschreven waar het op staat. Kunst en cultuur is iets wat waar niet op bezuinigd moet worden. Er zijn genoeg andere kostenposten waar de overheid op kan korten en hierdoor niet meer hoeft te korten op K en C.

  50. personaal Avatar
    personaal

    Goed geschreven artikel, ben het 100% met je eens. Ze moeten afblijven van K&C!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.