Schurend en Breekbaar Sprookje

18 juni 2007

En weg zijn de kinderen. Meegevoerd door een geheimzinnige muzikant naar het midden van de aarde. Als straf omdat een gehaaide politicus weigerde te betalen voor zijn diensten: het verwijderen van overlast gevende ratten. Terwijl de Minister op zijn slapende dochter had gezworen de vreemdeling naar behoren te belonen.
De Rattenvanger van Hamelen is een luguber sprookje. En Martin Crimp, een van de bekendste Britse, hedendaagse toneelschrijvers, bewerkte het tot een libretto. Gecombineerd met de muziek van George Benjamin levert dat het bijzondere ‘lyrische verhaal’ Into the Little Hill op.
In een aantal korte muzikale dialogen zingen contra-alt Hilary Summers en sopraan Anu Komsi Crimps verhaal. Dat verhaal is duister en geheimzinnig en bijna archetypisch: een populistische politicus, een woedend volk, een geheimzinnige vreemdeling zonder oren, neus en ogen en een onschuldig kind dat het slachtoffer wordt van de corrupte praktijken van de volwassenen. Net als de ratten die in Crimps versie kleren hebben en koffers en zo verdacht veel op asielzoekers doen denken.
Duister en geheimzinnig is ook de muziek van Benjamin. Soms zijn diens klanken, vertolkt door Ensemble Modern, bijna breekbaar om een moment later een meer zelfverzekerde, schurende toon aan te slaan. Melodieën breken plotseling af, of schieten een onverwachte kant op. Strijkinstrumenten zijn niet alleen bedoeld om te strijken, maar ook om mee te krassen, te tokkelen of dat alle drie tegelijk. De koper- en houtblazers geven soms donkere dreigende tonen af, dan weer volgt een schelle uithaal.
De combinatie van de complexe modern-klassieke muziek en het ongemakkelijke, maar in heldere taal geschreven sprookje levert een spanning op die wonderwel werkt. De muziek geeft het ogenschijnlijk eenvoudige sprookje ongekende diepgang en sfeer. Dat effect wordt versterkt door de simpele enscenering en het onwaarschijnlijke gemak waarmee de twee zangeressen de complexe melodieën over het podium laten stromen. Echt spelen doen de dames niet: elke dialoog beginnen ze achterop het podium aan het begin van een verlichte plexiglas catwalk om aan het eind van dialoog voorop de vloer uit te komen. Waarna ze teruglopen om bij het volgende muziekdeel weer aan het begin te beginnen. Toch heeft de lange, donkere Summers in haar rode pak een aardige minister in huis en is de kop kleinere (het enorme lengteverschil werkt erg komisch) en blonde Komsi een overtuigend kind in haar witte jurkje.
Het talent van zangeressen kan Benjamins muziek uiteindelijk niet makkelijker maken. Die blijft uitermate complex. Maar de combinatie van tekst, muziek en prima zangeressen levert een prachtig, zij het donker, muzikaal sprookje op. Want de kinderen, die zien we waarschijnlijk nooit meer terug. Welterusten.

Into the Little Hill door Ensemble Modern, Hillary Summers en Anu Komsi
Libretto: Martin Crimp
Muziek: George Benjamin
Gezien tijdens het Holland Festival, 16 juni 2007