‘Weet u misschien of de schouwburg hier links is?’, vraagt de mevrouw bij het stoplicht aan me. ‘Ja, hoor, dat is dat grote roze gebouw daar’, wijs ik aan. ‘Dank u’, zegt de mevrouw. Ze heeft een blindenstok bij zich, haar echtgenoot een geleidehond.
Hoe vanzelfsprekend ga je er wel niet van uit dat iedereen de wereld kan zien, zoals jij. Over de zegen, maar ook de vloek die het kijken is, gaat de voorstelling Teiresias van het Noord Nederlands Toneel in Groningen. Regisseur Ola Mafaalani en tekstschrijver Ko van den Bosch stellen daarin de figuur Teiresias centraal, de blinde ziener die in menig oud-Griekse mythe opduikt. In de voorstelling krijgt hij zijn zicht weer terug. Maar in plaats van dat het hem vrolijk stemt, begrijpt hij niets van dat extra, overbodige en vaak leugenachtige zintuig waarom hij niet heeft gevraagd.
Mafaalani mengt die mythe met het hier en nu. Een groep blinde en ziende acteurs speelt het verhaal van Teiresias, maar praten ook over de tien vragen die blinden het vaakst horen (‘Zie u echt helemaal niets?’) of over wat ze graag weer zouden willen kunnen zien (‘de kleinkinderen’). De blinde acteurs koken en strijken of draaien op een wankel keukentrapje soepel een gloeilampje in waar ze zelf niets aan hebben. Regelmatig gaat het licht voor langere tijd uit en is iedereen gelijk. Blind en ziend. En moeten we op ons gehoor afgaan om te weten waar de acteurs zijn en wat ze doen. De voorstelling geeft het ziende publiek niet alleen beeldend een idee hoe het moet zijn om niets te kunnen zien. Ook de mooie teksten van Ko van den Bosch proberen de wereld van het niet-zien in woorden te vatten.
Zoals vaker bij de voorstellingen van Mafaalani is ook Teiresias een grillige, licht-rommelige voorstelling. Dat is een esthetische keuze, maar daardoor wordt de voorstelling uiteindelijk een beetje langdradig en onhelder, omdat niet precies meer duidelijk is wat de voorstelling echt wil zeggen. De connectie tussen Teiresias en de hedendaagse blinden wordt –afgezien van hun handicap – nooit echt gelegd. Uiteindelijk worden zelfs de Nederlandse politiek en de bankencrisis er ook nog eens met de haren bijgesleept. Politiek engagement is mooi en nodig, maar bij Teiresias overbodig. Dat is vooral een mooi geschreven liefdesverklaring aan zowel het licht als het donker.
Teiresias door het Noord Nederlands Toneel, regie: Ola Mafaalani. Gezien 6 maart, Stadsschouwburg Groningen. Tot 18 mei te zien in Groningen, Utrecht en Amsterdam.
Leave a Reply